Update 9: Sarajevo naar Zagreb
Door: Jirry
Blijf op de hoogte en volg Jirry
03 Augustus 2019 | Bosnië en Herzegovina, Sarajevo
De regen die we die avond hadden, ging die nacht vergezeld met flink onweer. Maar in de ochtend was alles gelukkig weer helder. Na een restje pasta van gisteravond als ontbijt gingen we Sarajevo te voet verkennen. De synagoge was helaas dicht, dus we zetten een route in tussen sniper alley en de rivier die vijventwintig jaar geleden de frontlinie was. Met de kennis van onze geschiedenisles van gisteren voelde het rondlopen in Sarajevo toch anders. De gaten in de huizen vielen ons nu nog meer op. De bergen en hoge gebouwen aan de andere kant van de rivier hielpen sterk met het inbeelden van hoe deze stad belegerd is geweest.
We liepen weer terug de stad in via de universiteit (waar een goed onderhouden beeld van Tito stond, zelfs met verse bloemen eronder) en het Holiday Hotel, een van de stops van gister. Via een vleesmarkt met enkel Bosniërs kwamen we op de groentemarkt, waar we iets langer stil stonden. Niet alleen omdat al het groente en fruit er hier prachtig uit zag, stukken beter dan wat je in de supermarkten ziet. We stonden er vooral stil door de Sarajevo roos die de plek markeerde waar in 1994 een Servische bom viel terwijl er brood uitgedeeld werd...
Daarna zetten we een religieuze tour in, van de katholieke heilige hart kathedraal, naar de orthodoxe geboortekathedraal van de moeder gods (die me wat Boeddhistisch aandeed dankzij het gebrek aan banken en de grootste, maar vlakke opzet van het altaar) en tot slot de keizermoskee. Al deze gebouwen en de synagoge lagen maar een paar honderd meter uit elkaar. Een toonbeeld van de prachtige diversiteit van dit land, maar ook een toonbeeld van wat dit land door de jaren heen verscheurd heeft.
Sarajevo staat natuurlijk ook bekend als de plaats waar het letterlijke startschot van de eerste wereldoorlog is gegeven. Een pauze bij het monument op de plek waar Frans Ferdinand in 1914 is doodgeschoten kon dus niet ontbreken. Tot aan het einde van het Oostenrijks-Hongaarse rijk in 1918 stond hier nog een groot monument. Nu enkel nog een tekening ervan achter een plastic plaat.
De lunch was die middag weer een tip van onze tourgids van gister. Het was er erg druk. We wisten niet hoe het precies heette. Maar doe er maar eentje van elke smaak. De deegrolletjes gevuld met groentes, vlees en aardappels werden vergezeld door wat zure room en smaakten inderdaad verdomde goed. Door de drinkbare yoghurt die we erbij bestelden leken we bijna geen toeristen meer. Dankzij de €4,- die we met ram volle magen af moesten rekenen al helemaal niet.
Nog een tip van onze geschiedenisdocent van de dag ervoor was het War Child museum. Door de grijze muren en de rij met fel verlichte witte pilaren was dit weer iets dat op ons netvlies zou blijven. Maar niet alleen daardoor, ook dankzij de spullen die gepresenteerd werden op de pilaren. Deze hingen samen met de persoonlijke verhalen over hoe kinderen de oorlog hebben ervaren. Geïmproviseerd speelgoed, spelletjes, muziekinstrumenten, maar bijvoorbeeld ook een klimrek dat in stukken was gebombardeerd... Normaal lees je de begeleidende teksten in een museum niet echt woord voor woord, maar ik denk dat we ze elke letter gelezen hebben.
Daarna zetten we langzaam een route in terug naar het appartement. We stopten nog even bij de Gazi Hesrev Begmoskee, waar we enkel over de binnenplaats mochten lopen. Zelfs de biddende moslims gingen de moskee niet binnen. Hoe dan ook was de buitenkant prachtig, en deed het gissen of het van binnen hetzelfde niveau zou halen. We wilden vervolgens nog even het stadshuis binnenlopen, maar deze was helaas dicht vanwege een bruiloft. Wel konden we vanaf een bruggetje dat richting ons appartement ging een heuze spring wedstrijd zien, net als in Mostar.
Na een middagdutje vroegen we tijdens het avondeten om typisch Bosnisch eten. Het werd een Bosnisch stoofpotje vooraf dat er extreem goed in ging gevolgd door forel en kalfsschnitzel. Hoe beter dan af te sluiten met een baklava en rakija (de Joegoslavische sterke drank). Ook deze tip van Skender was erg goed bevallen. Na het eten gingen we nog even kijken bij het kleine muziek festival in het park, maar de muziek was een stuk minder dan gisteren. Het was dan ook wel weer tijd om naar bed te gaan, want morgen kwam er weer een reisdag aan.
Voordat we de volgende ochtend doorgingen richting Zagreb, was het stadhuis nu natuurlijk wel open! Hier hielden we het nog wel een uur vol dankzij het prachtige dak van glas in lood en het kleine museum over de geschiedenis van Bosnië. Vervolgens doken we weer de auto in, voor vierhonderd kilometer, een beduidend langer stuk dan de afgelopen reisdagen. Gelukkig stuitten we al snel op een stuk snelweg, welke weer net zo spontaan begon en eindigde als onze eerste Bosnische snelweg. Erna moesten we weer geloven aan de route door de bergen met zowat elke maximumsnelheid tussen 40 en 80.
Plots liepen er allemaal mensen aan de kant van de weg, behoorlijk gevaarlijk want dit stuk konden we toch wel doorrijden. Uiteindelijk bleken dit allemaal bedelaars/verkopers te zijn, die af waren gekomen op de zojuist opgeloste file voor een tunnel. De tunnel was maar één baan vanwege de werkzaamheden, en dan bedoel ik ook echt werkzaamheden. Het pad was smal, we reden onder steigers door en overal was er stof, vocht en groot materieel. Na de tunnel reden we Republika Srpska in, de republiek van Servië binnen Bosnië & Herzegovina.
Met het verhaal van Skender in ons achterhoofd, was dit dus gewoon geannexeerd, etnisch gezuiverd gebied. Meteen na de grens vielen de grote vlaggen op. Langs de wederom extreem rustige en spontaan ontstane snelweg hingen helemaal gigantische vlaggen om de paar meter. Toch gaf dit ons een bijna angstig gevoel van het nationalisme hier. Het voelde niet helemaal juist, wetende wat hier allemaal heeft afgespeeld.
Toen we de snelweg weer af gingen, bedachten we ons dat we niet eens een benzinepomp tegen waren gekomen. De rustplaatsen waren ook niet om naar huis te schrijven. Deze bestonden uit een grote asfalt plaat met genoeg plek voor wel honderd auto's (niet dat die er reden) en drie dixie's. Elke rustplaats was precies zo.
Vlak voor de grens met Kroatië konden we nog even tanken voor €1,10 per liter, maar daarna begon de ellende. We hebben over deze stom ingedeelde grensovergang wel twee uur gedaan... Het asociale rijgedrag van iedereen om ons heen droeg ook niet echt bij aan de sfeer. Maar gelukkig was er na de grens weer Kroatische snelweg om het allemaal een beetje op af te reageren. We waren ondertussen behoorlijk vermoeid en hadden aardig trek. Maar zelfs de allerergste trek wilden we niet stillen bij de dönertent die we langs de snelweg tegenkwamen.
Uiteindelijk was dit maar goed ook. Eenmaal geïnstalleerd in ons wederom ruime appartement in Zagreb, had ik contact met de eigenaar voor wat diner tips. Van iets dat Budweiser heet verwacht je niet al te veel, maar het was in de buurt. De sublieme pasta's die we besteld hadden, brachten ons gelukkig weer helemaal tot leven. Met genoeg energie om nog even de Grand Prix van Hongarije te kijken voor het slapen gaan.
We liepen weer terug de stad in via de universiteit (waar een goed onderhouden beeld van Tito stond, zelfs met verse bloemen eronder) en het Holiday Hotel, een van de stops van gister. Via een vleesmarkt met enkel Bosniërs kwamen we op de groentemarkt, waar we iets langer stil stonden. Niet alleen omdat al het groente en fruit er hier prachtig uit zag, stukken beter dan wat je in de supermarkten ziet. We stonden er vooral stil door de Sarajevo roos die de plek markeerde waar in 1994 een Servische bom viel terwijl er brood uitgedeeld werd...
Daarna zetten we een religieuze tour in, van de katholieke heilige hart kathedraal, naar de orthodoxe geboortekathedraal van de moeder gods (die me wat Boeddhistisch aandeed dankzij het gebrek aan banken en de grootste, maar vlakke opzet van het altaar) en tot slot de keizermoskee. Al deze gebouwen en de synagoge lagen maar een paar honderd meter uit elkaar. Een toonbeeld van de prachtige diversiteit van dit land, maar ook een toonbeeld van wat dit land door de jaren heen verscheurd heeft.
Sarajevo staat natuurlijk ook bekend als de plaats waar het letterlijke startschot van de eerste wereldoorlog is gegeven. Een pauze bij het monument op de plek waar Frans Ferdinand in 1914 is doodgeschoten kon dus niet ontbreken. Tot aan het einde van het Oostenrijks-Hongaarse rijk in 1918 stond hier nog een groot monument. Nu enkel nog een tekening ervan achter een plastic plaat.
De lunch was die middag weer een tip van onze tourgids van gister. Het was er erg druk. We wisten niet hoe het precies heette. Maar doe er maar eentje van elke smaak. De deegrolletjes gevuld met groentes, vlees en aardappels werden vergezeld door wat zure room en smaakten inderdaad verdomde goed. Door de drinkbare yoghurt die we erbij bestelden leken we bijna geen toeristen meer. Dankzij de €4,- die we met ram volle magen af moesten rekenen al helemaal niet.
Nog een tip van onze geschiedenisdocent van de dag ervoor was het War Child museum. Door de grijze muren en de rij met fel verlichte witte pilaren was dit weer iets dat op ons netvlies zou blijven. Maar niet alleen daardoor, ook dankzij de spullen die gepresenteerd werden op de pilaren. Deze hingen samen met de persoonlijke verhalen over hoe kinderen de oorlog hebben ervaren. Geïmproviseerd speelgoed, spelletjes, muziekinstrumenten, maar bijvoorbeeld ook een klimrek dat in stukken was gebombardeerd... Normaal lees je de begeleidende teksten in een museum niet echt woord voor woord, maar ik denk dat we ze elke letter gelezen hebben.
Daarna zetten we langzaam een route in terug naar het appartement. We stopten nog even bij de Gazi Hesrev Begmoskee, waar we enkel over de binnenplaats mochten lopen. Zelfs de biddende moslims gingen de moskee niet binnen. Hoe dan ook was de buitenkant prachtig, en deed het gissen of het van binnen hetzelfde niveau zou halen. We wilden vervolgens nog even het stadshuis binnenlopen, maar deze was helaas dicht vanwege een bruiloft. Wel konden we vanaf een bruggetje dat richting ons appartement ging een heuze spring wedstrijd zien, net als in Mostar.
Na een middagdutje vroegen we tijdens het avondeten om typisch Bosnisch eten. Het werd een Bosnisch stoofpotje vooraf dat er extreem goed in ging gevolgd door forel en kalfsschnitzel. Hoe beter dan af te sluiten met een baklava en rakija (de Joegoslavische sterke drank). Ook deze tip van Skender was erg goed bevallen. Na het eten gingen we nog even kijken bij het kleine muziek festival in het park, maar de muziek was een stuk minder dan gisteren. Het was dan ook wel weer tijd om naar bed te gaan, want morgen kwam er weer een reisdag aan.
Voordat we de volgende ochtend doorgingen richting Zagreb, was het stadhuis nu natuurlijk wel open! Hier hielden we het nog wel een uur vol dankzij het prachtige dak van glas in lood en het kleine museum over de geschiedenis van Bosnië. Vervolgens doken we weer de auto in, voor vierhonderd kilometer, een beduidend langer stuk dan de afgelopen reisdagen. Gelukkig stuitten we al snel op een stuk snelweg, welke weer net zo spontaan begon en eindigde als onze eerste Bosnische snelweg. Erna moesten we weer geloven aan de route door de bergen met zowat elke maximumsnelheid tussen 40 en 80.
Plots liepen er allemaal mensen aan de kant van de weg, behoorlijk gevaarlijk want dit stuk konden we toch wel doorrijden. Uiteindelijk bleken dit allemaal bedelaars/verkopers te zijn, die af waren gekomen op de zojuist opgeloste file voor een tunnel. De tunnel was maar één baan vanwege de werkzaamheden, en dan bedoel ik ook echt werkzaamheden. Het pad was smal, we reden onder steigers door en overal was er stof, vocht en groot materieel. Na de tunnel reden we Republika Srpska in, de republiek van Servië binnen Bosnië & Herzegovina.
Met het verhaal van Skender in ons achterhoofd, was dit dus gewoon geannexeerd, etnisch gezuiverd gebied. Meteen na de grens vielen de grote vlaggen op. Langs de wederom extreem rustige en spontaan ontstane snelweg hingen helemaal gigantische vlaggen om de paar meter. Toch gaf dit ons een bijna angstig gevoel van het nationalisme hier. Het voelde niet helemaal juist, wetende wat hier allemaal heeft afgespeeld.
Toen we de snelweg weer af gingen, bedachten we ons dat we niet eens een benzinepomp tegen waren gekomen. De rustplaatsen waren ook niet om naar huis te schrijven. Deze bestonden uit een grote asfalt plaat met genoeg plek voor wel honderd auto's (niet dat die er reden) en drie dixie's. Elke rustplaats was precies zo.
Vlak voor de grens met Kroatië konden we nog even tanken voor €1,10 per liter, maar daarna begon de ellende. We hebben over deze stom ingedeelde grensovergang wel twee uur gedaan... Het asociale rijgedrag van iedereen om ons heen droeg ook niet echt bij aan de sfeer. Maar gelukkig was er na de grens weer Kroatische snelweg om het allemaal een beetje op af te reageren. We waren ondertussen behoorlijk vermoeid en hadden aardig trek. Maar zelfs de allerergste trek wilden we niet stillen bij de dönertent die we langs de snelweg tegenkwamen.
Uiteindelijk was dit maar goed ook. Eenmaal geïnstalleerd in ons wederom ruime appartement in Zagreb, had ik contact met de eigenaar voor wat diner tips. Van iets dat Budweiser heet verwacht je niet al te veel, maar het was in de buurt. De sublieme pasta's die we besteld hadden, brachten ons gelukkig weer helemaal tot leven. Met genoeg energie om nog even de Grand Prix van Hongarije te kijken voor het slapen gaan.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
