Update 5: Onderweg naar Bosnië

Toen we Split verlieten, hadden we exact tweeduizend kilometer gemaakt sinds Breda. We knalden op dag nummer tien van onze vakantie niet meteen de snelweg op maar gingen via Salona. Dit was de geboorteplaats van keizer Diocletianus. Het was toen de hoofdstad van de Romeinse provincie Dalmatia. De welvarende stad werd in de zesde eeuw geplunderd door de Avaren, waarna de inwoners van de stad vluchtten naar Split. Omdat er onvoldoende huizen waren in Split, is hier vervolgens creatief omgegaan met het oude paleis van Diocletianus. Een vluchtelingenstroom die dus het bijzondere van Split veroorzaakt heeft.

Via een smal bergweggetje kwamen we aan bij de ruïnes van het ooit machtige Salona. Het was lekker vroeg, negen uur. Er was geen toerist te bekennen, maar er werd wel her en der een hond uitgelaten. Met uitzicht op de ruïnes aten we ons ontbijt op, waarna we het een en ander gingen verkennen. We liepen door voormalige kathedralen waarvan de deurposten nog duidelijk zichtbaar waren. Een aantal pilaren die de gebouwen ooit omhoog hielden, stonden er zelfs nog. De ruwe vormen van de stad waren nog duidelijk zichtbaar, maar de natuur was ondertussen zijn eigen gang gegaan. Het badhuis, met een binnenplaats, kleedkamers en sauna-ruimtes, was ook nog erg herkenbaar. Zelfs de stenen banken in de kleedkamers stonden er nog. We liepen door de hoofdpoort van Salona richting het amfitheater. De ruïnes waar we doorheen liepen waren omringd door indrukwekkende bergen. In het verte zagen we ook het fort van Klis op een heuvel liggen, onze volgende stop.

Onderweg naar het amfitheater kwamen we nog een gat gevuld met sarcofagen tegen, welke bereikbaar waren via een smalle trap. Daarna stuitten we tussen de olijfbomen en wijngaarden op de restanten van een kerk. Deze was opgedragen aan vijf martelaren, welke in opdracht van keizer Diocletianus vermoord waren. Ook hier waren nog diverse sarcofagen zichtbaar. Eenmaal bij het amfitheater begon de zon echt goed te schijnen. Ons rondje was nu ook wel compleet zo en dus gingen we, na een grondige inspectie van het amfitheater, terug richting de auto. Hier in de buurt stuitten we nog op de officiële entree (dat bergweggetje was dus blijkbaar niet nodig geweest) en de restanten van nog een flinke kathedraal, die misschien nog wel het best bewaard was gebleven van alles.

Het fort van Klis was dus onze volgende stop. Ik had het fort al zien liggen toen we in Split aankwamen via de snelweg. Maar nu ik wist dat ook hier scenes van Game of Thrones opgenomen waren, moest ik er natuurlijk heen. En Sandra wilde ook wel. Vanaf het fort hadden we een prachtig uitzicht op Split en de zee. Dit fort heeft recent nog gediend als Meereen, de slavenstad die door Daenarys in Game of Thrones bevrijd wordt. De route waarlangs ze de slavenmeesters gekruisigd had, was duidelijk herkenbaar. Evenals diverse poorten en trappen waar ze met haar Unsullied soldaten gelopen had.

Terwijl ik daar vanuit een torentje zat te genieten van het uitzicht, hoorde ik ineens bekende muziek. Het blaasorkest dat zich ergens in het fort verstopt had, was het openingslied van Game of Thrones aan het spelen. En nog best goed ook! Voor de ingang van hun zaal vond ik Sandra terug (ik stuiterde het fort een beetje door). Toen we het orkest zaten te bewonderen, gingen ze nog over op muziek van Pirates of the Carribean. Wat natuurlijk ook paste bij het fort en het uitzicht op de lichtblauwe zee in de verte.

Dan nog wat historie. Dit fort heeft lang gediend als verdediging tegen het Ottomaanse rijk, welke in de 16de eeuw buurland Bosnië veroverd had. De Uskoks hielden het fort toentertijd, een soort piratenvolk bestaande uit vluchtelingen voor het Ottomaanse rijk. Ze zijn nooit militair verslagen, maar uiteindelijk wel verdwenen. Een bijzondere gemeenschap die ingericht was op oorlog, was het wel. Het was redelijk normaal dat vrouwen tot tien keer toe hertrouwden. Je man of zoon kon beter gestorven zijn op het slagveld dan een lafaard zijn…

Weer in de auto gingen we Bosnië & Herzegovina in. Via een mini grensovergang waar google maps ons heen stuurde. Het pad daar naartoe leek een weg die zelden gebruikt werd, maar we stonden toch weer even te wachten. Deze keer waren we natuurlijk voorbereid en lagen de paspoorten wél binnen handbereik. Onze auto verzekeringspapieren ook, iets waar andere toeristen minder voorbereid op waren. “International insurance card”, zo vervolgde de Bosnische douane-agent na een flinke riedel Bosnisch waar we geen woord van verstonden. Puur het feit dat het een groene kaart was, leek voor hem al voldoende. Zo kort keek hij ernaar en we mochten dus doorrijden. Achter hem zagen we een Franse auto geparkeerd staan. Vader stond naast de auto, handen in het haar met gematigde tot zware paniek in de ogen, terwijl vrouw en dochterlief de inhoud van hun Renault Scenic compleet op zijn kop aan het zetten waren. Waar oh waar hebben we die papieren gelaten?

Mostar gingen we in met een flinke helling naar beneden inclusief haarspeldbochten op een zandweg. Even wennen voor mij om daar te rijden, maar zodoende leert men. Qua verkeer in de stad was het ook wennen, Bosniërs rijden wat ruwer zeg maar en overal was vrij willekeurig geparkeerd. Toen we eenmaal geparkeerd waren bij een benzinestation, mochten we hier zelfs onze auto laten staan voor een paar dagen voor maar vijf euro! Wat een service! Maar voor noppes voor het appartement leek ons toch beter.

We hadden weer een klein appartementje, maar ook weer met airco! Hier konden we even bijkomen en daarna boodschappen doen, want we hadden een mini keukentje. Toen we het oude centrum in liepen, stuitten we al snel op de befaamde oude brug van Mostar. We liepen hier overheen naar Hindin Han, een restaurant dat ons aangeraden was door de eigenaresse van ons hostel. Ze hadden daar een wachttijd van twintig minuten, dus we gingen maar even een rondje lopen.

Weer terug was het toch allemaal wat drukker dan verwacht. Nadat we daar nog tien minuten stonden, kregen we een tafeltje binnen om te wachten. Met een halve liter wijn erbij was dit wachten goed te doen. Na een half uurtje kregen we dan toch eindelijk een tafel, een extra halve liter wijn van het huis en excuses. We overwogen nog om uit te leggen dat we een liter wijn tijdens het eten wat veel vonden, maar afijn, iets met een gegeven paard in de bek kijken.

Het eten was overigens echt uitstekend. Ik had kalfsvlees gevuld met kaas en ham in champignonsaus en Sandra zeebaars, welke fantastisch bereid was. Halverwege onze maaltijden switchten we, dit doen we wel vaker als we keuzestress hebben. Met wat baklava toe waren onze maagjes goed gevuld. Terwijl we na zaten te tafelen stonden er nog steeds mensen buiten op een tafeltje te wachten, onze timing was achteraf gezien dus best goed! De avond werd nog wel luid verstoord door een sprinkhaan van ongeveer zes centimeter. Deze kwam even hallo zeggen vlak voor Sandra haar neus, waarna we maar snel richting het appartement gingen.

Zodra het gebakken eitje er de volgende ochtend in zat, gingen we Mostar weer in. Mostar is in de Bosnische burgeroorlog flink geraakt. De stad was in deze tijd verdeeld, de katholieke Kroaten ten westen van de rivier en de islamitische Bosniakken in het oosten. De restanten van deze oorlog waren nu, vijventwintig jaar later, nog steeds duidelijk zichtbaar. Zo ook bij onze eerste stop, een moskee. Deze had van binnen minimale versieringen, wat vooral kwam omdat het dak compleet was ingestort in 1993. De man die ons hier binnen liet, liet zijn politieke mening een beetje los. Vroeger waren we een groot land, nu zijn we zes arme landjes. Iemand die dus wellicht terug verlangde naar het grote Joegoslavië.

Over het uiteenvallen van Joegoslavië zouden we op onze volgende stop veel leren, maar deze heftige stop bewaar ik even voor het volgende verslag. Hoe de rest van Mostar en omgeving beviel, lees je binnenkort!